به گزارش دریاکنار و نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، محمد اسلامی با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری با اشاره به دستاوردهای برنامه هسته‌ای ایران گفت: امسال نوزدهمین سالی است که روز فناوری هسته‌ای را جشن می‌گیریم. ۱۹ سال پیش، در نقطه آغاز قرار داشتیم و به‌تازگی وارد عرصه صنعت هسته‌ای شده بودیم. صنعت هسته‌ای ابعاد و دامنه‌ای گسترده و متنوع دارد. بخش بسیار حساس و تعیین‌کننده آن، یعنی غنی‌سازی، به‌نوعی «مادر» این صنعت محسوب می‌شود. این بخش، به دلیل نقش بنیادین و اقتدارآفرینش، همواره در انحصار نظام سلطه جهانی بوده و آن‌ها با تمام توان تلاش کرده‌اند تا کسی وارد این حوزه نشود و این انحصار را حفظ کنند.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران با تلاشی عاشقانه، مؤمنانه، متعهدانه و پیوسته، امروز این مرحله را به‌طور کامل پشت سر گذاشته است. اکنون به‌صورت رسمی اعلام می‌کنیم که وارد فاز سوم توسعه شده‌ایم، چرا که مراحل پیشین را پشت سر گذاشته و به سطح صنعتی رسیده‌ایم. نکته مهمی که باید به آن توجه کرد، این است که بخش غنی‌سازی پایه و بنیان اصلی صنعت هسته‌ای است. وقتی وارد فرایند غنی‌سازی می‌شویم، باید توان تبدیل آن به سوخت را نیز داشته باشیم. این تبدیل، یک مسیر ضروری و الزامی است که پیش روی ما قرار دارد. در کنار آن نیز باید بتوانیم رآکتورهای تحقیقاتی و رآکتورهای قدرت را طراحی و تولید کنیم و به بلوغ برسانیم.

در سه سال گذشته حدود ۱۵۰ دستاورد به‌طور پیوسته تولید شده است

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه امروز، شاهد آغاز مرحله جدیدی از این فرایند تکاملی هستیم، گفت: ما در طول یک دهه گذشته به‌طور جدی روی این مرحله کار کرده‌ایم و اکنون، با اطمینان، اعلام می‌کنیم که وارد مسیر تثبیت‌شده آن شده‌ایم. در سه سال گذشته، حدود ۱۵۰ دستاورد به‌طور پیوسته حاصل شده که دلیل اصلی این روند موفق، سند جامع راهبردی است که در ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ و با حضور شهید آیت‌الله رئیسی رونمایی شد. این سند، مسیر و ریل توسعه صنعت هسته‌ای را در قالب یک نظام برنامه‌محور ترسیم کرد تا همه ابعاد این صنعت گسترش یابد.

اسلامی افزود: در سال جاری نیز با ارزیابی‌های انجام‌شده توسط کمیته داوری، از میان حدود ۱۵۰ دستاورد، بیش از ۶۸ طرح واجد شرایط رتبه‌بندی بودند، اما در نهایت شش طرح برای رونمایی در روز فناوری هسته‌ای انتخاب شده‌اند. سایر طرح‌ها نیز یا در طول سال معرفی شده‌اند یا در آینده معرفی خواهند شد.

شرایط توسعه برنامه هسته ای ایران خاص و متمایز است

وی درباره اینکه امروز جایگاه جمهوری اسلامی ایران در حوزه فناوری‌های هسته‌ای کجاست، گفت: باید به یک نکته‌ مهم اشاره کرد، برخلاف بسیاری از کشورهایی که در صنعت هسته‌ای فعالیت می‌کنند، ما با یک روایت مشابه روبه‌رو نیستیم. در حال حاضر، اغلب کشورهای دارای صنعت هسته‌ای به‌صورت شبکه‌ای و همکاری مشترک فعالیت می‌کنند؛ به این معنا که هر کشور بخشی از زنجیره این فناوری را در اختیار دارد و سایر بخش‌ها را از کشورهای دیگر تأمین می‌کند یا با آن‌ها تبادل و معامله می‌کند. اما جمهوری اسلامی ایران، در شرایطی خاص و کاملاً متمایز قرار دارد. ما تحت تحریم‌های بین‌المللی هستیم، هیچ کشوری با ما همکاری نمی‌کند و امکان دریافت کمک یا انتقال فناوری از خارج برای ما وجود ندارد. همین موضوع باعث شده تا تمام زیرساخت‌ها، دانش، طراحی، ساخت و بهره‌برداری در صنعت هسته‌ای، به‌صورت درون‌زا و کاملاً بومی انجام شود؛ این یعنی یک ظرفیت یکپارچه و مستقل که به‌طور کامل در داخل کشور فعال است.

رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه با اشاره به اینکه ما در حوزه‌های مختلفی از فناوری هسته‌ای دستاوردهای چشم‌گیری داشته‌ایم، خاطرنشان کرد: به‌عنوان نمونه، در بخش رادیوداروها که یکی از کاربردهای حیاتی این صنعت در حوزه سلامت و درمان محسوب می‌شود و مستقیماً با زندگی مردم در ارتباط است، امروز ایران در جمع کشورهای پیشرفته قرار دارد. فقط در همین مراسم اخیر، سه رادیوداروی جدید رونمایی شد که جزو نخستین نمونه‌های تولیدشده در جهان هستند. ما موفق شده‌ایم این رادیوداروها را طراحی، تولید، فرآوری و به مرحله اجرایی برسانیم و در این زمینه، در جایگاه نخست جهانی قرار گرفته‌ایم.

اسلامی ادامه داد: از نظر تنوع فناوری‌های هسته‌ای، جمهوری اسلامی ایران امروز در جمع پنج کشور اول دنیا قرار دارد. همچنین، از لحاظ ظرفیت و حجم فعالیت‌ها در حوزه صنعت هسته‌ای، ایران در میان ده کشور برتر جهان جای می‌گیرد. این جایگاه، نتیجه مدیریت مستقل، تلاش مستمر متخصصان داخلی، و باور به توان داخلی در شرایط تحریم و فشارهای بین‌المللی است.

برای توسعه برنامه هسته ای به کمک خارجی وابسته نیستیم

وی با اشاره به اینکه ما از تحریم‌ها نه آسیب دیده‌ایم و نه آسیب خواهیم دید؛ گفت: چرا که اساساً نیازی نداریم برای پیشبرد فعالیت‌های صنعت هسته‌ای، به تأمین تجهیزات یا دانش از خارج از کشور وابسته باشیم. امروز در کشور، سازوکاری شکل گرفته که تبدیل ایده به محصول و عبور از مرحله تحقیق به تولید، به یک جریان منسجم و قدرتمند بدل شده است. این ظرفیت، نقطه قوت و تمایز ماست.

مدت‌زمان تبدیل ایده به فناوری در سازمان انرژی اتمی، به کمتر از سه سال کاهش یافت

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به توانمندی موجود در این سازمان گفت: در سازمان انرژی اتمی ایران، این توان وجود دارد که هر نیازی را که به‌عنوان یک مسئله ملی شناسایی می‌شود، با تکیه بر ظرفیت دانشی موجود و از مسیر پژوهش و نوآوری، به فناوری تبدیل کنیم. در گذشته، برخی از این فرآیندها ممکن بود تا ده سال زمان ببرد، اما اکنون مدت‌زمان تبدیل ایده به فناوری در سازمان انرژی اتمی، به کمتر از سه سال کاهش یافته است. البته در برخی حوزه‌ها مانند بخش پزشکی و سلامت، الزاماتی وجود دارد که سرعت انجام فرآیند را به‌صورت طبیعی محدود می‌کند و کاهش زمان ممکن نیست. اما در سایر حوزه‌ها، آنچه را که اراده کنیم، به لطف خداوند، محقق می‌سازیم.

معاون رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: به‌عنوان نمونه، در دو سال گذشته با برنامه‌ریزی دقیق و اراده جدی، موفق شدیم تولید صنعتی "ملیوم" را که ماده‌ای بسیار گران‌قیمت، راهبردی و موردنیاز کشور در حوزه‌های مختلف است، آغاز کنیم. این اقدام، نمونه‌ای از ظرفیت داخلی و اراده‌ای است که با اتکا به ایمان، تخصص و حمایت‌های راهبردی، به ثمر نشسته است.

هدف ملی رسیدن به ظرفیت ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای است

اسلامی ادامه داد:  طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده، رسیدن به ظرفیت ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای به‌عنوان هدف ملی تعریف شده است؛ موضوعی که سال‌هاست مورد تأکید مقام معظم رهبری نیز قرار دارد. این هدف در قالب سند راهبردی سازمان تدوین شده و در برنامه هفتم توسعه کشور نیز لحاظ گردیده است. افق دستیابی به این ظرفیت، سال ۱۴۲۰ تعیین شده است. هر نیروگاه هسته‌ای با ظرفیت حدود ۱۰۰۰ مگاوات، فرآیندی زمان‌بر دارد و برای اجرای آن، دوره‌ای ۷ تا ۹ ساله مورد نیاز است. در این مسیر، حداقل دو سال به مطالعات زیست‌محیطی، زمین‌شناسی، فیزیکی و تحلیل ریسک‌هایی مانند زلزله اختصاص دارد. پس از پایان این مطالعات، طراحی راکتور آغاز می‌شود و نقشه‌ها و زیرساخت‌های مهندسی برای ورود به فاز اجرایی تهیه می‌گردد.

مسیر توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای همواره با چالش هایی روبه رو بود

معاون رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه از ابتدای مسیر توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای در ایران، همواره با کارشکنی‌های خارجی مواجه بوده، گفت:  پیش از انقلاب، آلمان ساخت یک نیروگاه را آغاز کرده بود، اما با پیروزی انقلاب اسلامی، پروژه را رها کرد. پس از سال‌ها رکود و وقفه، همکاری با روسیه آغاز شد و سرانجام در سال ۱۳۹۱، عملیات نصب نیروگاه اتمی بوشهر به پایان رسید. این نیروگاه از سال ۱۳۹۲ وارد مدار تولید شد و تاکنون حدود ۷۲ میلیارد کیلووات‌ساعت برق تولید و به شبکه سراسری کشور تزریق کرده است.

وی افزود: نیروگاه بوشهر به‌تنهایی سالانه ۷ میلیارد کیلووات‌ساعت برق تولید می‌کند، که سهم قابل‌توجهی از برق کشور را تأمین می‌کند. با وجود این، برخی تصور می‌کنند که چون در مقاطعی از سال با خاموشی یا کاهش تولید برق مواجه هستیم، پس سرمایه‌گذاری در انرژی هسته‌ای بی‌نتیجه بوده است. این دیدگاه نادرست است و باید توجه داشت که توسعه صنعت هسته‌ای با موانع و دشمنی‌های فراوان، به‌ویژه از سوی ایالات متحده، همراه بوده و هنوز هم هست. با این حال، جمهوری اسلامی ایران با استقامت و اراده ملی، این مسیر را با قدرت دنبال می‌کند. برنامه ما برای توسعه نیروگاه‌ها با قدرت ادامه دارد و افق ۲۰ هزار مگاواتی برق هسته‌ای به‌عنوان یک هدف بلندمدت، همچنان در دستور کار است. با تکیه بر دانش بومی، اراده ملی و هدایت‌های حکیمانه رهبری، این مسیر را تا تحقق کامل ادامه خواهیم داد.

برنامه توسعه ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای در پنج استان کشور

اسلامی ادامه داد:  در مسیر دستیابی به هدف راهبردی تولید ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای، برای پنج استان کشور شامل خوزستان، بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، و گلستان برنامه‌ریزی دقیق صورت گرفته است. در این پنج منطقه، طرح‌های نیروگاهی تعریف شده‌اند و شرکت‌های احداث و بهره‌برداری مربوطه نیز تأسیس شده‌اند و فعالیت خود را آغاز کرده‌اند.

رئیس سازمان انرژی اتمی خاطر نشان کرد: اکنون در اغلب این مناطق، شرکت‌ها اقدام به انتخاب فناوری‌ها و سیستم‌های موردنظر خود کرده‌اند، مطالعات زیست‌محیطی در حال انجام است، کارگاه‌ها تجهیز شده و مراحل آماده‌سازی در برخی از پروژه‌ها آغاز شده‌اند. به‌عنوان نمونه، یکی از پروژه‌های بزرگ در استان خوزستان وارد مرحله اجرایی شده و عملیات ساخت نیروگاه عملاً آغاز شده است.

وی در خصوص واحدهای دوم و سوم نیروگاه بوشهر، گفت:  خوشبختانه این پروژه‌ها امروز در بهترین وضعیت عملیاتی قرار دارند. پیش‌بینی می‌شود تا پایان برنامه هفتم توسعه ـ یا با اندکی فاصله زمانی ـ این دو واحد به بهره‌برداری برسند. پس از آن، اجرای سایر نیروگاه‌ها نیز طبق جدول زمان‌بندی آغاز خواهد شد و هر یک تا دو سال، یک نیروگاه جدید وارد مدار تولید خواهد شد تا در نهایت، هدف‌گذاری ۲۰ هزار مگاواتی محقق شود.

اهمیت نیروگاه‌های اتمی در شرایط اقلیمی فعلی

معاون رئیس‌جمهور خاطر نشان کرد: در شرایط کنونی که موضوع تغییرات اقلیمی به یکی از چالش‌های اساسی جهانی تبدیل شده و افزایش گازهای گلخانه‌ای موجب آسیب جدی به محیط زیست شده، ایران نیز به‌عنوان کشوری که از پیامدهای اقلیمی بیشتر از میانگین جهانی آسیب دیده، وظیفه دارد که اقدامات مؤثری برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی انجام دهد. در همین راستا، معاهدات و توافقات بین‌المللی برای کاهش آلاینده‌ها شکل گرفته‌اند و بسیاری از کشورها تصمیم گرفته‌اند ظرفیت نیروگاه‌های اتمی خود را تا سه برابر افزایش دهند. به‌عنوان مثال، فرانسه هم‌اکنون ۷۵ درصد برق خود را از انرژی هسته‌ای تأمین می‌کند. آمریکا، چین و بسیاری از کشورهای پیشرفته دیگر نیز با سرعت در حال توسعه این نوع نیروگاه‌ها هستند.

مزایای اقتصادی و زیست‌محیطی نیروگاه‌های هسته‌ای

اسلامی با اشاره به اینکه نیروگاه‌های اتمی، از پاک‌ترین و پایدارترین منابع تولید انرژی در جهان هستند، گفت:  هر نیروگاه مگاواتی هسته‌ای، سالانه صرفه‌جویی حدود یک میلیارد یورویی در مصرف سوخت‌های فسیلی به همراه دارد. به‌جای مصرف مستقیم نفت یا گاز برای تولید انرژی حرارتی، می‌توان این منابع را در زنجیره‌های ارزش بالاتر یا صادرات با قیمت بالاتر استفاده کرد. از سوی دیگر، سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های اتمی با توجه به بهره‌وری بالا و طول عمر بلند آن‌ها، در مدت کوتاهی بازگشت اقتصادی دارد. در همین راستا، سازمان انرژی اتمی ایران بسته‌های مالی برای توسعه این طرح‌ها تعریف کرده است که در قالب قراردادهای مشارکت با مردم و بخش خصوصی اجرایی خواهد شد.

استفاده از ظرفیت صنعتی داخلی و خودکفایی در ساخت نیروگاه‌ها

رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: نکته مهم و راهبردی دیگر آن است که امروز از ظرفیت صنعتی کشور برای ساخت کامل نیروگاه‌های اتمی به‌صورت بومی استفاده می‌کنیم. پروژه‌هایی در این راستا آغاز شده‌اند تا ایران به جمع سازندگان نیروگاه‌های اتمی مستقل بپیوندد و وابستگی به خارج به‌طور کامل حذف شود. برای دستیابی به این هدف، فعال‌سازی بخش‌های مختلف زنجیره از جمله بخش معدن و چرخه سوخت هسته‌ای در دستور کار قرار گرفته است. اکنون، هم اکتشاف و استخراج منابع معدنی در حال گسترش است و هم ظرفیت‌های تولید سوخت موردنیاز نیروگاه‌ها تقویت شده‌اند. این حوزه نیز، فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی فراهم کرده و بخشی از آن هم‌اکنون با موفقیت در حال اجراست.

جایگاه و دستاوردهای صنعت هسته‌ای در خدمت مردم

رئیس سازمان انرژی اتمی در تبیین جایگاه و دستاوردهای صنعت هسته‌ای در خدمت مردم گفت: امروز صنعت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، به‌ویژه در حوزه‌هایی که مستقیماً با زندگی مردم در ارتباط است، به دستاوردهای چشمگیری رسیده است. سه بخش از این دستاوردها، به‌صورت ملموس و روزمره در زندگی مردم قابل مشاهده است.   بخش اول، حوزه رادیوداروهاست؛ حوزه‌ای که هم در تشخیص و هم در درمان بیماری‌ها نقش حیاتی دارد. به‌عنوان نمونه، امروز ما موفق به رونمایی از سه رادیوداروی جدید شدیم که از نظر فناوری، جزو محصولات پیشرفته در سطح بین‌المللی محسوب می‌شوند.

وی افزود: اکنون، هر فردی که به مراکز درمانی مراجعه می‌کند و نیاز به تصویربرداری پزشکی دارد – چه در حوزه دندان‌پزشکی، رادیولوژی، اسکن، یا پت‌اسکن – حتماً از رادیوداروهایی استفاده می‌کند که در سازمان انرژی اتمی تولید می‌شود. این داروها، بخش جدایی‌ناپذیر فرآیند تصویربرداری پزشکی هستند. در کنار حوزه تشخیص، رادیوداروهای درمانی نیز نقش مؤثری در درمان بیماری‌ها، به‌ویژه سرطان ایفا می‌کنند. در سال گذشته، راهبرد ما در این حوزه بر افزایش دقت در تشخیص و افزایش اثربخشی در درمان متمرکز بود؛ راهبردی که اکنون به نتایج مشخص و قابل اتکا رسیده است و همچنان در حال توسعه و ارتقا است. در حال حاضر، سالانه حدود یک میلیون نفر از خدمات رادیوداروهای تولید داخل بهره‌مند می‌شوند؛ عددی بزرگ که نشان‌دهنده اثرگذاری گسترده این فناوری در نظام سلامت کشور است.

معاون رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: بخش دوم، مربوط به کاربرد پرتوها در صنایع کشاورزی و غذایی است. ما در سال‌های اخیر وعده داده بودیم که زیرساخت‌های این حوزه را گسترش داده و خدمات پرتودهی را برای فعالان اقتصادی تسهیل کنیم. امروز مفتخریم اعلام کنیم که ظرفیت پرتودهی به میزان ۵۰۰ هزار تن در کشور ایجاد شده است.   این شبکه از خراسان تا خوزستان، از آذربایجان شرقی تا کرمان گسترده شده و امکانات پرتودهی را در اختیار بخش خصوصی قرار داده تا بتوانند محصولات کشاورزی و غذایی خود را پرتودهی کرده و از ضایعات، آلودگی‌ها و آفات جلوگیری کنند.

وی ادامه داد: طبق آمار رسمی، حدود ۳۰ درصد از محصولات کشاورزی کشور دچار ضایعات می‌شود؛ رقمی معادل ۴۰ میلیون تن. اگر بتوان حتی بخشی از این ضایعات را از طریق پرتودهی کنترل کرد، تأثیر بزرگی بر اقتصاد ملی، اقتصاد خانوار، سلامت عمومی و امنیت غذایی خواهد داشت. همچنین، پرتودهی صحیح موجب می‌شود که موانع صادراتی نیز برطرف شده و محصولات کشور با استانداردهای جهانی منطبق شوند.

تاثیر مستقیم و ملموس صنعت هسته‌ای کشور بر زندگی مردم

رئیس سازمان انرژی اتمی افزود:  با توجه به نام‌گذاری سال جاری به‌عنوان «سال مهار تورم و رشد تولید»، حوزه پرتودهی می‌تواند یکی از جذاب‌ترین حوزه‌ها برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی باشد. ما مسیر را برای مشارکت بخش خصوصی باز کرده‌ایم، با انجمن‌ها و تشکل‌ها جلسات متعددی برگزار کرده‌ایم و زیرساخت‌های حمایتی فراهم شده است. این حوزه علاوه بر درآمدزایی بالا، در زمره فعالیت‌هایی قرار دارد که دارای ارزش اجتماعی و ملی نیز هست. ما از سرمایه‌گذاران دعوت می‌کنیم در این حوزه وارد شوند، چرا که علاوه بر منافع اقتصادی، نقش مؤثری در بهبود کیفیت زندگی مردم ایفا می‌کند. در مجموع، صنعت هسته‌ای کشور در حال حاضر نه‌تنها در حوزه‌های فناوری پیشرفته پیشرو است، بلکه توانسته به‌طور مستقیم و ملموس، در زندگی روزمره مردم نقش‌آفرینی مؤثر داشته باشد.

تحول در فناوری‌های نوین؛ از پلاسما تا کوانتوم

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه یکی از نکات مهم، پیشرفت در فناوری پلاسما سرد است؛ گفت: فناوری‌ای که ما توانستیم آن را به مرحله بهره‌برداری برسانیم. در بخش‌های قبلی به آن اشاره کردم، اما باید تأکید کنم که این نیز یکی از فرصت‌های مهم فناوری در کشور است. مهم‌ترین کاربرد فعلی پلاسما سرد در حوزه سلامت است؛ به‌ویژه در مواجهه با زخم‌های مزمن، زخم‌های بدخیم و درمان سرطان‌ها. این فناوری به دلیل توانایی در تسریع بهبود زخم و ضدعفونی بدون آسیب به بافت، امروزه در بسیاری از مراکز درمانی پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: در حوزه کشاورزی نیز این فناوری کاربردهای ویژه‌ای دارد؛ به‌خصوص در مقابله با آفات پسته. همان‌طور که می‌دانید، صادرات پسته ایران در سال‌های اخیر با چالش‌هایی در حوزه آفات و سلامت محصول مواجه بوده است. در این راستا، با همکاری جناب آقای دکتر نوری، کارخانه‌ای برای کاربرد صنعتی پلاسما سرد در پسته تأسیس کردیم. این کارخانه در خرداد و سپس در آبان ماه افتتاح شد و هم‌اکنون در اختیار فعالان اقتصادی حوزه پسته قرار گرفته تا بتوانند محصولات خود را با کیفیت بالاتر و سلامت بیشتر به بازار داخلی و خارجی عرضه کنند. این پروژه، یک فرصت سرمایه‌گذاری مهم برای مردم به‌شمار می‌رود و می‌تواند بازده اقتصادی مناسبی هم داشته باشد.

بسترسازی برای جذب سرمایه مردمی و خصوصی در پروژه‌های نیروگاه‌های اتمی

معاون رئیس‌جمهور با اشاره به زیرساخت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت نیروگاه‌های اتمی گفت: در همین مسیر، ما اقداماتی برای ایجاد بستر جذب سرمایه مردمی و خصوصی در پروژه‌های نیروگاه‌های اتمی انجام داده‌ایم. این زیرساخت‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که مشارکت بخش خصوصی و عمومی را در توسعه صنعت برق هسته‌ای تسهیل کنند و به تسریع اجرای پروژه‌ها کمک کنند.

اسلامی افزود: سه حوزه کلیدی که آینده صنعت هسته‌ای و علمی دنیا را رقم می‌زنند، عبارتند از:فناوری کوانتومی، فناوری لیزرو  فناوری گداخت هسته‌ای. این سه حوزه، نمایانگر آینده انرژی، پردازش اطلاعات و تحول علمی جهان هستند. امروز کشورهای پیشرفته یا با همکاری بین‌المللی یا در رقابت‌های پنهان، با سرعت بالا در حال توسعه این فناوری‌ها هستند. ما نیز در جمهوری اسلامی ایران، حرکتی پرشتاب در این مسیر آغاز کرده‌ایم و نمی‌توانیم نسبت به آینده غفلت داشته باشیم. آینده‌ای که باید از هم‌اکنون برای ملت ایران ساخته و طراحی شود.

مقررات پادمان و معاهده NPT اساس کار ایران و آژانس است

رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه این گفت و گو در پاسخ به پرسشی درباره موضوعات مورد بحث در سفر قریب الوقوع مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران گفت: در پاسخ باید به دو بخش اشاره کنیم: یک بخش مربوط به روابط جمهوری اسلامی ایران با آژانس است و بخش دیگر مربوط به مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی. روابط ما با آژانس، بر اساس مقررات پادمان و معاهده NPT تعریف شده و در چارچوب ضوابط فنی و حقوقی، یک نظام نظارتی مشخص داریم که باید آن را تسهیل کنیم و طبق برنامه‌ریزی و زمان‌بندی مشخصی، از سوی آژانس اجرا می‌شود.

اسلامی ادامه داد: در حال حاضر، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فهرستی از بازرسان را برای تأیید به کشورها ارائه می‌دهد. بر اساس اساسنامه آژانس، هر کشور این اختیار را دارد که صلاحیت افراد پیشنهادی را بررسی کرده و اعلام کند که آیا آن شخص به عنوان بازرس پذیرفته می‌شود یا خیر. جمهوری اسلامی ایران نیز طی همه این سال‌ها در چارچوب این روند، عمل کرده است؛ به این معنا که پس از بررسی و ارزیابی فهرست پیشنهادی، بازرس مورد تأیید را اعلام کرده‌ایم.

۱۲۰ بازرس آژانس مورد تأیید ایران هستند

معاون رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه در حال حاضر، ۱۲۰ بازرس مورد تأیید جمهوری اسلامی ایران وجود دارند که به صورت مرتب در حال بازرسی از تأسیسات هسته‌ای کشور هستند، گفت:  حجم و گستره این بازرسی‌ها در نوع خود بی‌نظیر است؛ بازرسی‌هایی که از ایران صورت می‌گیرد در هیچ نقطه‌ای از جهان با این میزان و شدت انجام نمی‌شود. حتی در مقاطعی، محدودیت زمانی تقویم و ساعات شبانه‌روز اجازه افزایش تعداد بیشتری از بازرسی‌ها را نمی‌دهد. این روند، بخشی از رویه طبیعی و فنی همکاری‌های ما با آژانس است و همچنان به صورت روتین و فعال ادامه دارد.

فضاسازی برای تاثیرگذاشتن بر گزارش‌های مدیرکل آژانس همچنان ادامه دارد

اسلامی خاطرنشان کرد: اما نکته دوم، بحثی سیاسی و جنجالی است که در رسانه‌ها و محافل بین‌المللی برجسته می‌شود. مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که همان متن توافق برجام نیز محسوب می‌شود، آژانس موظف است روند اجرای تعهدات برجام از سوی طرف‌ها را راستی‌آزمایی و گزارش‌دهی کند. این گزارش‌ها، هر سه ماه یک‌بار به شورای حکام آژانس و هر شش ماه یک‌بار به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه می‌شود.

وی ادامه داد: در آستانه ارائه این گزارش‌ها، معمولاً فضایی رسانه‌ای و تبلیغاتی توسط رسانه‌های صهیونیستی و جریان‌های استکباری شکل می‌گیرد. این جریان‌ها تلاش می‌کنند با فشار سیاسی و رسانه‌ای، محتوای گزارش آژانس را به نفع اهداف خود جهت دهند. این یک روند تکرارشونده است؛ به‌طوری‌که ما در هر سه ماه شاهد یک نوسان و هیاهوی سیاسی هستیم که با حمایت برخی دولت‌های اروپایی و رسانه‌های وابسته تشدید می‌شود.

کاهش تعهدات برجامی ایران منطبق بر متن توافق است

معاون رئیس‌جمهور با اشاره به عدم وفای به عهد طرف مقابل در توافق هسته ای با ایران، گفت: طبیعی است که وقتی طرف مقابل در برجام به تعهدات خود عمل نکرده، جمهوری اسلامی ایران نیز طبق ماده ۳۶ برجام اقدام به کاهش تعهدات کرده است. در نتیجه، آژانس در گزارش‌های خود این کاهش تعهدات را به عنوان عدم انطباق ثبت می‌کند که موضوعی فنی، بدیهی و شفاف است. با این حال، جریان‌های سیاسی با عملیات روانی، تلاش می‌کنند از این گزارش‌ها برای فضاسازی علیه ایران استفاده کنند. ما این روند را با تدابیر سنجیده، آرامش و اقتدار مدیریت کرده و هر سه ماه از این فضا عبور می‌کنیم تا وارد دوره بعدی شویم.

تلاش برای عدم بهره برداری ایران از سال دهم برجام آغاز شده است

اسلامی در ادامه گفت: نکته مهم دیگر، مربوط به مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ است. طبق این سند، سال دهم پس از اجرای برجام، سال خاتمه محدودیت‌ها است. بنابراین، اکنون که این ده سال به پایان رسیده، به طور طبیعی، قطعنامه ۲۲۳۱ باید خاتمه یابد و همراه با آن، سایر قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت نیز لغو شود. با این حال، برخی کشورها تلاش می‌کنند با ایجاد فضای سیاسی و اعمال فشار به مدیرکل آژانس، مانع از بهره‌مندی جمهوری اسلامی ایران از مزایای این مرحله حساس و حقوقی شوند. آن‌ها سعی می‌کنند از سخنان مدیرکل، جملاتی گزینشی و هدفمند را استخراج و به گونه‌ای جلوه دهند که گویی ایران با آژانس دچار مشکل شده است.

مدیرکل از ورود به حوزه های سیاسی پرهیز کند

معاون رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه چنین فضایی اساسا وجود ندارد، ادامه داد:  ما هیچ مشکلی با آژانس نداریم. روابط ما کاملاً روتین، منظم و در چارچوب قانونی برقرار است. اما آنچه جای تأمل دارد، ورود مدیرکل آژانس به مباحث سیاسی است. ما همواره تأکید کرده‌ایم و بار دیگر تکرار می‌کنیم که مدیرکل آژانس نباید وارد حوزه‌های سیاسی شود، چرا که این موضوع خارج از وظایف فنی و حقوقی ایشان است.

محورهای سفر گروسی به تهران نهایی نشده است

اسلامی در خصوص سفر گروسی به ایران گفت: درخواست سفر مورد موافقت قرار گرفته و تاریخ احتمالی آن برای پایان فروردین‌ماه پیش‌بینی شده است. با این حال، هنوز درباره محورهای گفتگو و برنامه سفر، توافق نهایی صورت نگرفته است. به محض آن‌که سفیر ما در آژانس، گفت‌وگوهای لازم را انجام دهد و چارچوب‌های محتوایی سفر مشخص شود، سفر ایشان به‌طور رسمی انجام خواهد شد.

ایران علیرغم همه مخالفت‌ها صاحب فناوری هسته‌ای شده است

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره ادعاهای تکراری علیه صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و راهبرد تهران برای پاسخ به این فضاسازی ها گفت: یک تصویر روشن و زنده نیز باید همواره پیش روی ما باشد تا بتوانیم خاستگاه مسائل را به‌درستی شناسایی کنیم، عوامل و عللی را که موجب بروز آن‌ها می‌شود بشناسیم و همواره آمادگی لازم را داشته باشیم تا از تأثیرات آن‌ها مصون بمانیم. این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی ادامه داد: نکته اساسی این است که فناوری هسته‌ای، یک فناوری انحصاری محسوب می‌شود و جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که برخی قدرت‌ها هیچ‌گاه حاضر نبوده‌اند، نیستند و نخواهند بود که اجازه دهند صاحب این فناوری شود. این مسئله جزو خطوط قرمز و سیاست‌های قطعی آن‌هاست. اما امروز، کار از کار گذشته است. با وجود همه اقداماتی که انجام داده‌اند و تمامی مخالفت‌هایی که داشته‌اند، این اتفاق بزرگ رخ داده و جمهوری اسلامی ایران صاحب این فناوری شده است؛ غافل از آنکه این فناوری در سرزمین و جان مردم ایران ریشه دارد، و دانشمندان ما از دل این سرزمین، با تحقیقات و تلاش‌های خود به آن دست یافته‌اند.

برنامه هسته ای ایران مشخص و کاملاً شفاف است

معاون رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه  هیاهو و عملیات روانی‌ای که علیه برنامه هسته‌ای ما ایجاد می‌کنند، نمایشی بیش نیست، گفت: همه اینها فضاسازی‌هایی است برای کسب امتیاز بیشتر در مذاکرات. جملات تند، تهدیدآمیز و گزنده‌ای که مطرح می‌شود، همه بخشی از یک نمایش برای فشار آوردن به ایران است. اما برنامه جمهوری اسلامی ایران مشخص و کاملاً شفاف است: استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای برای رفاه ملت. جمهوری اسلامی ایران نه از کسی چیزی عاریه گرفته و نه مسیری را پیموده که با مزاحمت دیگران متوقف یا فلج شود. این راه، مسیر استقلال، اقتدار و پیشرفت است که با قدرت ادامه خواهد یافت.

مذاکرات رفع تحریم در چارچوب سیاست کلان کشور انجام می شود

اسلامی با اشاره به اینکه مذاکرات، پدیده‌ای جدید نیست، گفت: مذاکرات همیشه وجود داشته و دارد. مذاکرات در قالب وظایف دستگاه محترم دیپلماسی، توسط جناب آقای دکتر عراقچی در چارچوب سیاست‌های کلان کشور در حال انجام است. ما برای ایشان آرزوی موفقیت داریم.

رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به پرسشی درباره  اینکه آیا نقشه راهی برای پایان دادن به بحران سازی از برنامه هسته ای ایران توسط غرب وجود دارد، گفت: برجام با همین هدف طراحی شده و پیش رفته بود. امروز نیز همین مسیر در حال پیگیری و حل‌وفصل است. ما مسیر را ادامه داده‌ایم و معتقدیم که مرحله کنونی، مرحله‌ای تعیین‌کننده است.

نقاب بزک شده غرب فروافتاده است

وی با اشاره به هیاهوسازی غرب از این برنامه گفت: امروز دیگر نقاب بزک‌شده‌ای که کشورهای مدعی بر چهره خود زده بودند، فرو افتاده است. نقابی که با ادعای حقوق بشر، آزادی، دموکراسی و حقوق بین‌الملل خود را آراسته بودند، اکنون کنار رفته و ماهیت واقعی‌شان نمایان شده است: زورگویی، تمامیت‌خواهی، جنایت، نسل‌کشی و کودک‌کشی به امری عادی و طبیعی تبدیل شده و دیگر تردیدی در این واقعیت نیست.

اسلامی خاطر نشان کرد: بحران سازی درباره پرونده هسته‌ای ایران نیز زاییده همین تفکر سلطه‌گر و تجاوزکارانه است. اتهاماتی که علیه برنامه هسته‌ای کشور مطرح شده، برآمده از همین ذهنیت است. اما ما با این تفکر بیگانه نیستیم. ما سال‌ها با آن مبارزه کرده‌ایم و تا پایان نیز به این مبارزه ادامه خواهیم داد.

مذاکرات عزتمندانه و مقتدرانه انجام خواهد شد

معاون رئیس‌جمهور با اشاره به مذاکرات پیش رو گفت: مسیر پیشرفت ملت ایران مصمم، مستقل و با اقتدار در حال ادامه است. مذاکرات نیز، در همین چارچوب، عزتمندانه و مقتدرانه انجام می‌شود و جمهوری اسلامی ایران هرگز در برابر فشارها کوتاه نخواهد آمد.راه تعامل همواره باز بوده و خواهد بود، اما این تعامل نه از موضع ضعف، بلکه از موضع عزت و اقتدار دنبال می‌شود.

سخن گفتن از مدل لیبی درباره ایران اساسا بی مورد و غیرممکن است

در ادامه این گفت‌و‌گو، مجری برنامه با اشاره به اظهارات برخی مقامات آمریکایی به تمایل آنها به اجرای الگوی موسوم به "مدل لیبی" در قبال جمهوری اسلامی ایران اشاره  کرد که اسلامی پاسخ داد:  اجازه دهید اصلاً درباره فرضیات باطل و غیرواقعی صحبت نکنیم. هیچ‌کس حق ندارد جمهوری اسلامی ایران را با هیچ کشور دیگری مقایسه کند. ایران، مردم ایران، قدرت و ظرفیت ایران، با هیچ کشوری قابل مقایسه نیست. سرزمین ایران، سرزمین عزت، شرف، استقلال، اقتدار و پیشرفت است و مسیر خود را با قدرت، عزت و صلابت ادامه خواهد داد. این قبیل اظهارات، نه ما را متوقف می‌کند و نه کوچک‌ترین خللی در اراده ملت ایران وارد خواهد کرد.

فعلا محور مذاکرات هسته‌‌ای سیاسی است

اسلامی درباره اینکه آیا در مذاکرات آتی، نماینده ای از سازمان انرژی اتمی هم حضور خواهد داشت، گفت: فعلا عمده محور مذاکرات سیاسی است و وزارت امور خارجه این کار را انجام خواهد داد. اینکه در چه مرحله‌ای نماینده یا نمایندگانی از سازمان حضور داشته باشند بستگی به تشخیص وزیر امور خارجه دارد. هرجا نیاز به مشاوره‌ای از جانب سازمان باشد، نماینده اعزام خواهدشد.

طرح مطالبه غنی سازی صفر یک شوخی است

رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به تلاش برخی در غرب برای محروم سازی ایران از مفاد برجام در سال دهم گفت: سال دهم برجام سال خاتمه تحریم‌های هسته‌ای است و هیچ دلیل موجهی برای محروم سازی ایران از این مساله وجود ندارد. بسیاری از تحلیل گران می‌گویند که غرب به دنبال استفاده از ظرفیت اسنپ بک است. این بحث راهبردی، سیاسی  و امنیتی است که در کشور هم پیگیری می شود و درباره آن تمهیداتی درنظر گرفته خواهدشد.

اسلامی در پایان درباره احتمال مطرح شدن مطالبه غنی سازی صفر و یا برچیده شدن تاسیسات هسته‌ای ایران از سوی غرب گفت: طرح این مباحث به شوخی شبیه است.

انتهای پیام