در آغاز ضمن تشکر، به عنوان مدخل گفتگو شمه ای از زندگی فرهنگی خود را بیان نمایید؟
زندگی فرهنگی من به خانواده ی مادری و البته بخشی هم پدری برمی گردد. کتاب، همیشه جزئی مهم از زندگی ما بوده. بنابراین من از ابتدای نوجوانی با این کالای ارزشمند آشنا بودم و در زمان تحصیل بهترین درسم ادبیات بود و البته نوشتن جزئی جدا نشدنی ودر ضمن سکرت.
مختصری از کارنامه کاریتان بفرمایید ؟
از اوایل دهه ی هشتاد به مدت چهار سال با روزنامه ی اعتماد کار کردم. سال هشتاد و سه جایزه ی بهترین مقاله را از روزنامه همشهری دریافت کردم و مدتی هم با این روزنامه کار کردم. بعدها هم با روزنامه های دیگر کار کردم. سه شماره هم با مجله ی تجربه کار کردم.
سال هشتاد سه اولین کتابم به نام خانه ی پدری چاپ شد. یک سال بعد مجموعه داستان: من هم انسانم. سال هشتاد و شش و هم زمان با حضور در کلاس زنده یاد استاد محمد محمد علی، رمان: فخرالزمان چاپ شد. البته پیش از آن هم از کلاس محمد بهارلو و مدت کوتاهی سیامک گلشیری استفاده کرده بودم. سال هشتاد و هشت زیر نظر آقای حسین سناپور رمان : نیمه ی ناتمام را نوشتم که سال نود و یک چاپ شد. سال نود و سه رمان ویولا چاپ شد که در نمایشگاه فرانکفورت هم شرکت داشت. سال نود و چهار با یک فاصله ی کوتاه، دو رمان از دو نشر مختلف چاپ شد: مردی که دوست می داشتم و بادام های تلخ. اردی بهشت نود و پنج دومین مجموعه داستانم به نام: انگار صدایم کرده بودی چاپ شد. تا سال نود و هشت که رمان : اگر نگویم چاپ شد. آبان ۱۴۰۰ رمان: خانه ای رو به باد و تیر ماه ۱۴۰۲ .... و نمی دانم چاپ شد.
موقع نوشتم چه چیزی برای شما چالش برانگیز است؟
آن چیزی که در زمان نوشتن برای من از اهمیت خاصی برخوردار است، توجه به مسائل روز و البته واکاوی پیشینه ی هر رفتار و گفتاری است. به طور مثال در رمان اخیر، رفتارهای زنی زیر ذره بین رفته که پدرش در نوجوانی او، خانواده را ترک می کند و او تمام سال های زندگی اش را در خلا نبود پدر و البته عواقب آن سر می کند.
ارتباط نوشته ها و مخاطبانتون رو چطور ارزیابی می کنید؟
والله کسی که کارهای مرا خوانده باید نظر بدهد اما تا جایی که خبر دارم اغلب بازخورد خوبی داشته.
چه قشری از کتاب های شما، بیشتر استقبال می کنند؟
واِلله من قشر دانشگاهی دیدم. اعم از استاد دانشگاه تا دانشجوهای دختر و پسر. اقشار فرنگی. خانم های خانه دار .
آیا اساسا فرمول و قاعده ای وجود دارد تا به کار بست و رمان نویس خوبی شد؟
بهترین و موثرترین راه کار مطالعه ی فراوان است و البته تا حدی آموزش تکنیکی. در کل نباید از مسائل روز غافل شد.
اولین باری که عاشق یک کتاب و یک کارکتر شدید، چه زمانی بود؟
اولین کتاب جدی ای که در نوجوانی خواندم، زندگی جمیله بوپاشا، دختر مبارز الجزایری بود. هنوز در ذهنم است.
<ادبیاتی که ما صدسال است می شناسیم، دیگر منسوخ شده و دوره داستان به دلیل ظهور سرگرمی های الکترونیکی تمام می شود. >به نظر شما این سخن درست است؟
خیر. به شدت مخالفم. ظهور و پیشرفت تکنولوژی نباید به این راه منجر شود که دوره ی داستان و رمان را تمام شده تلقی کنیم. پایه ی تمام داستان ها ادبیات غنی اسطوره ای و ادبیات افسانه ی پریان است.
اگر به گذشته برگردید باز هم نویسندگی را انتخاب می کنید؟
از سال های تحصیل به نوشتن علاقه داشتم و آرزوی دیرینه ام نویسندگی حرفه ای بود. اگر هزار بار دیگر برگردم باز هم به همین حرفه برمی گردم. همیشه عاشق روزنامه و چاپ و بوی کتاب بودم.
اگر مجبور بودید نام کتابی را که باعث شده امروز شما به این موقعیت برسید نام ببرید، آن کتاب چه نام داشت؟
من به شدت مرید زنده نام عباس معروفی هستم و رمان های سیال ذهن. رمان هایی که حرفی برای گفتن داشته باشد.
ایده رمان اخیرتان (اگر نگویم) از کجا آمده است؟
ایده ها همیشه با ما هستند فقط مانده که کجا و چگونه از آن ها استفاده کنیم. اگر نگویم آخری نیست. سال ۹۸ چاپ شد. رمان اخیرم، .... و نمی دانم است. ایده ها اغلب ذهنی است و درصد ی هم تجربه شخصی و دیگران است.
با توجه به اینکه سال ها ست داور جایزه ی ادبی صادق هدایت هستید، بفرمایید اهداف برگزاری این جشنواره های ادبی چیست؟
به غیر از داوری جایزه ی هدایت، داوری های دیگری هم داشتم. به گمانم هدف از برگزاری این مسابقات محک زدن نویسندگانی است که می توانند بعدها به مراحل بالاتری برسند و یا در همان مرحله در جا بزنند.
کیفیت داستان های راه یافته سال گذشته را چگونه دید؟
اولین شرط نوشتن و بعد خوب نوشتن، مطالعه ی گسترده است اعم از رمان. روان شناسی. زیبا شناسی. نمایشنامه..... وقتی تمام این ها را حذف می کنیم و تنها به خواندن چند رمان یا داستان نه چندان با کیفیت بسنده می کنیم، حاصلش می شود داستان هایی که اغلب از رده خارج می شوند.
آیا در داستان ها به موضوع یا مساله‌ی مشترکی هم اشاره شده بود؟
رسیدن و آگاهی داشتن به یک موضوع خاص، مستلزم اشراف کامل به آن مقوله است. من در تمام داستان هایی که خواندم تنها چهار داستان از پختگی خاصی برخوردار بود که سه نفر اول انتخاب من بود.
اگر بخواهید از دید آسیب شناسی به آثار نگاه کنید به نظر شما از مهمترین مسائل و مشکلات این چند اخیر سال داستان ها چه بودند؟
مهم ترین مشکل داستان ها عدم مطالعه ی کافی است که با وجود جمله بندی، انتخاب موضوع و حتی نوع زبان و انتخاب کلمات، نمود بیش تری داشتند.
به نظر شما چه ملاک معتبری برای سنجش داستان خوب از بد وجود دارد؟
داستان نباید همه ی اطلاعات و شخصیت ها را در چند سطر ابتدایی خرج کند و باقی فقط تکرار مکررات باشد. اطلاعات و شخصیت هاباید آهسته و بر طبق ضرورت در داستان آورده شوند. هیچ شخصیتی نباید سرگردان در میانه ی داستان رها شود. در مجموع تمام این مسائل به عناصر داستان و مطالعه ی فراوان مربوط می شوند.
توصیه شما برای نوقلم ها؟
آبسیار زیاد مطالعه کنند. جه ادبیات تالیفی و چه ترجمه اما به یاد داشته باشند هر کتابی خواندنی نیست. برای تشخیص این مقوله می توان ادبیات کلاسیک و روز را هم زمان خواند. پرهیز از ادبیات زرد و هم سان شدن با نویسندگانی چون: مهشید امیرشاهی. عباس معروفی. محمد محمد علی......
آرزویتان برای ادبیات ایران؟
آرزوی قلبی من برای ادبیات ایران جهانی شدن آن است به شرط مطالعه ی خستگی ناپذیر و عجول بودن. یک شبه نمی توان ره صدساله را پیمود.
زنده نام استاد محمد محمد علی همیشه به ما توصیه می کردند: اگر می خواهید ریگ کف جوی شوید، زیاد بخوانید و در هیچ حواشی دخالت نکنید.
کلام آخر؟
کلام آخر آرزوی سلامتی شما و تمام کسانی را دارم که برای ادبیات این سرزمین زحمت می کشند. مطالعه‌ی فراوان و به روز بودن و همراه بودن با ادبیات ایران و جهان رمز موفقیت است.
نظرات
0