پس از بازگشت کاروان تیم ملی ایران به کشور و بازخورد های رسانه ای و مجازی در سطح عموم، کارشناسان و پیشکسوتان فوتبال فدراسیون فوتبال ایران تصمیم به قطع همکاری با " کارلوس کی روش " سرمربی پرتغالی شد. 

بعداز قطع همکاری فدراسیون فوتبال ایران و کی روش سوالی بزرگ و مهم برای فوتبال دوستان ایرانی بوجود آمد. سوالی که ریاست فدراسیون فوتبال " مهدی تاج " باید آن را به سرعت پاسخ می داد. 

" چه کسی جایگزین کارلوس کی روش خواهد شد ؟ " 

مهدی تاج پس از پرونده و قرارداد با " مارک ویلتموس " بلژیکی که تیم را درآستانه حذف از مرحله انتخابی جام جهانی قطر قرار داد دیگر نمی خواست با فشار رسانه ها و عجله یک گزینه را انتخاب کند. در این میان یک عده خواهان گزینه ایرانی بودند و یک عده خواهان یک مربی نام آشنای خارجی. زمان گذشت و خبری از معرفی مربی تیم ملی تا آخر بهمن ۱۴۰۱ نشد و فوتبال دوستان نگران تر از قبل از سکوت فدراسیون برای معرفی مربی تیم ملی با توجه به نزدیک شدن به روزهای " فیفا دی در فروردین ۱۴۰۲ بیشتر شد. بالاخره پس از شایعه و خبر سازی فراوان برخی از رسانه ها فدراسیون فوتبال در روز های نخست اسفند ماه ۱۴۰۱ سه گزینه اصلی و دو گزینه جایگزین را بطور غیر رسمی معرفی کرد‌.

گزینه های مطرح شده به دو بخش اصلی و جایگزین تقسم شده اند که طبق گزارش ورزش سه: 

 اسامی نهایی چهره‌های احتمالی هدایت تیم ملی در صورت انتخاب یک گزینه ایرانی خواهند بود. پس از آن گزینه نهایی با گزینه‌های خارجی به رقابت خواهد پرداخت و نفر نهایی احتمالا قبل از فیفادی فروردین ماه انتخاب خواهد شد.

طبق این گزارش " فرهاد مجیدی، امیر قلعه نویی و جواد نکونام " سه گزینه اصلی و " مهدی تارتار و حسین فرکی " دو گزینه جایگزین اعلام شده اند. که دو گزینه آخر شاید برای روزهای موقت فیفا دی و بازی احتمالی با عراق باشند. 

حال می خواهیم عملکرد سه گزینه اصلی مطرح شده را بررسی و مرور نماییم. 

۱- فرهاد  مجیدی 

فرهاد  مجیدی بازیکن و مربی سابق استقلال تهران و حال الاتحاد کلبا امارات است. که در فصل ۹۹ - ۱۴۰۰ توانست با یک رکورد ماندگار و بدون شکست در سی بازی استقلال را قهرمان لیگ برتر و به فینال سوپر جام فوتبال ایران برساند. 

مجیدی با آماری خاص در تاریخ باشگاه استقلال و لیگ برتر ایران توانست شیوه مربی گری خود را به رخ دیگر مربیان بکشد. وی توانست در  ۵۹ بازی " ۳۵ پیروزی ، ۱۹ تساوی و ۵ شکست " در تمامی رقابت های آسیایی ، لیگ و حذفی این آمار خاص را در کسوت مربی گری ثبت کند.

مجیدی پس از درخشش در کسوت مربی گری توجه تیم التحاد کلبا امارات را جلب کرد و پس از پایان لیگ ایران بعنوان سرمربی این تیم اماراتی معرفی شد. 

فرهاد مجیدی کارش را در اتحاد امارات با همکاری همان کادر فنی قبلی یعنی " گابریل پین و صالح مصطفوی " آغاز کرد و توانست درخشان ترین نتایج تاریخ باشگاه التحاد کلبا را نسبت به فصل قبل " ادنوک لیگ امارات " کسب کند. 

حال این مربی جوان که اولین لژیونر مربی گری در قرن جدید است بعنوان یکی از گزینه های تیم ملی فوتبال ایران مطرح شده است. که فدراسیون با ارسال یک نامه رسمی از ایشان برنامه خواسته است. 

۲- امیر قلعه نوعی 

امیر قلعه نوعی معروف به " ژنرال فوتبال ایران "  تنها مربی پرافتخار تاریخ لیگ برتر است. که تاکنون هدایت تیم هایی چون " تیم ملی فوتبال ایران، استقلال تهران، سپاهان اصفهان، تراکتور سازی تبریز، ذوب آهن اصفهان،  مس کرمان، استقلال اهواز، کشاورز و برق سابق تهران و گل گهر سیرجان " برعهده داشته است. 

وی تنها مربی ایرانی است که توانسته پنج عنوان قهرمانی لیگ برتر ایران را به دو تیم " استقلال و سپاهان " و چهار نایب قهرمانی لیگ را با تیم های " تراکتور سازی تبریز، ذوب آهن اصفهان، استقلال تهران و سپاهان اصفهان" کسب نماید. قلعه نوعی همچنین دو قهرمانی در رقابت های جام حذفی به همراه تیم استقلال تهران را نیز در کارنامه دارد.  و از حیث کسب جام پرافتخارترین مربی ایرانی شناخته می شود. 

رده ملی 

قلعه نوعی با رفتن برانکو ایوانکوویچ کروات در ۱۷ مرداد ۸۵ قلعه‌نویی به عنوان سرمربی تیم‌ملی شد تا تیم را آماده حضور در جام ملت‌های آسیا در سال ۲۰۰۷ کند. وی برای هدایت تیم ملی از همکاری ناصر ابراهیمی، ابراهیم‌زاده، پیروانی، آقاجانیان، کریم بوستانی و مظلومی در کادر فنی تیم ملی استفاده کرد. 

پیروزی ۸ بر یک مقابل جاماییکا بهترین نتیجه و شکست ۴ بر صفر مقابل مکزیک در بازی دوستانه بدترین نتیجه قلعه‌نویی با تیم‌ملی ایران بود.  او در طی دوران مربیگریش در تیم ملی، در ۱۷ بازی ۱۰ برد، ۶ مساوی و ۱ باخت داشت و رکورد ۲٫۱ امتیاز در هر بازی را ثبت کرد.

امیر قلعه نوعی پس از  پذیرفتن سرمربی گری تیم صنعتی گل‌گهر سیرجان برای دو فصل با وجود هزینه های هنگفت برای خرید بازیکن نتوانست برای این تیم شهرستانی موفقیت کسب نماید. 
حال باید دید وی پیشنهاد تیم ملی را برای بار دوم قبول می کند یا این شرایط را به دو شاگرد جوان سابق خود " مجیدی و نکونام " واگذار می کند. 

۳- جواد نکونام

جواد نکونام بازیکن نام آشنا و محبوبی است که دیگر نیازی به معرفی خاصی ندارد‌. موفقیت های او هم در دوران بازی و هم در دوران مربی گری در یاد تمام فوتبال‌دوستان ایرانی نقش بسته است. نکونام نیز همانند  " مجیدی و قلعه نوعی "  از گزینه های اصلی فدراسیون فوتبال برای هدایت تیم ملی است. 

نکونام مربی گری را باتیم دسته یکی " خونه به خونه بابل " آغاز کرد که پس از مدتی از هدایت این تیم استعفا داد‌. و مدتی بعد جایگزین داوود مهابادی در نساجی مازندران شد. نکونام این تیم شمالی را در رده پنجم لیگ دسته یک فوتبال ایران تحویل گرفت و توانست در سال ۱۳۹۷ این تیم را به لیگ برتر بیاورد. و با ۳۷ سال سن بعنوان جوان ترین مربی رکوددار شد. 

پس از آن جواد نکونام بنا بر دلایلی قرارداد خود را با نساجی تمدید نکرد و جایگزین افشین قطبی در فولاد خوزستان شد. 

نکونام  با فولاد در فصل ۹۸–۹۹ با ۱۴ برد، ۹ مساوی و ۷ باخت با ۵۱ امتیاز در رده سوم جدول لیگ برتر خلیج فارس قرار گرفت. وی با این تیم توانست در جام حذفی در فصل ۱۴۰۰–۱۳۹۹ در فینال با غلبه ۴ بر ۲ در ضربات پنالتی مقابل استقلال قهرمان این مسابقات شود بعد از جام حذفی از تیم فولاد خوزستان جدا شد و عبدالله ویسی جایگزین او شد اما بعد از ناکامی‌های ویسی سر انجام در تا ۱۷ آبان ۱۴۰۰ ویسی با نظر مدیران فولاد از سرمربیگری فولاد خوزستان کنار گذاشته شد و مجددا جواد نکونام سرمربی تیم فولاد خوزستان شد.او توانست با شکست تیم پرسپولیس در سال ۱۴۰۰ به قهرمانی در سوپر جام ایران دست پیدا کند. 

وی همچنین توانست فولاد را که تنها نماینده ایران در بازی های آسیایی درفصل ۲۰۲۲ _ ۲۳ بود تا مرحله یک هشتم نهایی پیش ببرد که پیش از بازی با الهلال عربستان بدلیل اختلافات با مدیران داخلی فولاد از هدایت این تیم خوزستانی استعفا داد. 

نکونام بطور کلی ۱۶۶ بار در کسوت مربی روی نیمکت تیم های ایرانی نشسته است که حاصل آن " ۶۹ پیروزی - ۶۵ مساوی و ۳۲ باخت " و یک صعود به لیگ برتر و کسب یک جام حذفی،  یک سوپر جام و صعود به مرحله یک هشتم نهایی لیگ قهرمانان آسیا بوده است. 

حال باید دید که کدام مربی از این سه گزینه اصلی پیشنهاد فدراسیون  فوتبال و تاج را قبول می کنند. قطعا هدایت تیم ملی ایران آرزوی هر مربی ایرانی است اما یک مسئولیت سنگین است چرا که ایران طی سال جدید باید در رقابت های قهرمانی آسیا شرکت کند و چشم همه فوتبال دوستان ایرانی به کسب سومین جام در این رقابت ها است. 

یاداشت و تحلیل: 
مهدی بیرانوند روژمان