در منتهی‌الیه شرق کرمان، در نزدیکی دو قبرستان صاحب‌الزمان و سید حسین، بنایی سنگی از قبرستانی ویران شده پا برجا مانده است. این بنا را گنبد جبلیه یا گنبد گبری یا گنبد زیگ گویند.
گنبد جبلیه بنایی سنگی و هشت ضلعی است. از شیر شتر به جای آب در ساختنش بهره برده‌اند و دلیل استحکامش در طول ایام نیز همین مورد است.
درگاه‌های آن به جز یکی را مسدود کرده‌اند. عرض هر پی به حدود سه متر در هر پایه می‌رسد. نمای گنبدش آجری و داخل آن ظاهرا گچ‌بری و تزئیناتی داشته که قسمت بالایش تخریب و پایینش ریخته.
با توجه به نام گبری گنبد، قدمت و زمان ساختش به اواخر ساسانی یا اوایل اسلام و با استفاده از معماری ساسانی برمی‌گردد.
کرمانیان این بنا که بازمانده‌ی گورستانی ویران شده است را آتشکده یا مقبره ی شخصی زرتشتی مذهب می‌دانند، هر چند شمایل بنا تطابقی با سبک دیگر بناهای آتشکده ندارد. اما اعتقاد دیگر بر مزار سید محمد تباشیری ست که برخی مورد اخیر را تکذیب کرده‌اند.
مشخص است که سنگ مقبره را جهت کاربرد نمایی برداشته‌اند. پس از مرمت مجدد بنا، هم‌اکنون گنبد جبلیه به عنوان موزه‌ی سنگ مورد بازدید عموم قرار دارد.
نظرات
0