رشد بی رویه ای کتاب های ترجمه ای زرد/ گفتگو با جوانترین ناشر ایران

گفت و گوی تخصصی نشریه دریاکنار با فردین احمدی مدیر انتشارات حوزه مشق با موضوع: رشد بی رویه ای کتاب های ترجمه ای زرد : 

کتاب کودک و نوجوان در دهه‌های اخیر همواره به‌عنوان یکی از حوزه‌های درخشان چه به‌لحاظ کیفی و چه از نظر کمی در حوزه فرهنگ مطرح بوده است. 

معرفی نویسندگان و شاعران جوان و مؤلفانی که حرفی برای گفتن دارند، سبب شد حوزه ادبیات کودک و نوجوان در ایران پس از انقلاب رشد چشمگیری داشته باشد؛ حوزه‌ای که همواره به‌عنوان یکی از ظرفیت‌های نشر ایران برای حضور در بازارهای بین‌المللی کتاب نیز مطرح و تاکنون توانسته است، موفقیت‌های قابل تأملی را کسب کند، با وجود این، نشر کودک و نوجوان نیز در سال‌های اخیر به‌تبع اوضاع نابسامان صنعت نشر از روزهای طلایی و رشد خود فاصله گرفته و امروز با مشکلات خرد و کلان متعددی روبه‌روست.

کتاب کودک که در دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ با شمارگان ۲۰ هزار نسخه منتشر می‌شد، در این سال‌ها در خوشبینانه‌ترین حالت بر مدار دو هزار نسخه می‌چرخد. افزایش قیمت کتاب از یک سو، تغییر سبک زندگی کودکان امروز و علاقه‌مند و وابسته شدن به ابزارهای جدید اطلاع‌رسانی مانند گوشی‌های همراه سبب شده است کتاب بیشتر از هر زمان دیگری از سبد خانواده‌ها خارج شود.

رشد روزافزون ترجمه‌ها در بازار کتاب کودک و نوجوان و کاهش کیفیت کتاب‌های تألیفی به‌دلیل شرایط نامناسب اقتصادی ناشران موجب شده است، ما در سال‌های پایانی دهه ۹۰ فاصله معناداری از دوران رشد دهه‌های ۷۰ و ۸۰ داشته باشیم، این مهم در ادبیات نوجوان بیشتر خود را نشان می‌دهد. اگرچه این کاهش‌ در تعداد عناوین خود را نشان نمی‌دهد و ما هر سال شاهد افزایش تعداد عناوین هستیم،‌ اما به‌باور نویسندگان و کارشناسان این حوزه در کمیت بسیار خود را نشان داده است.

در ۶ ماهه نخست سال جاری  ناشران کودک و نوجوان ۷ هزار و ۱۳۴ عنوان کتاب منتشر کرده‌اند که نسبت به عناوین منتشر شده در بهار و تابستان سال گذشته ۸ درصد رشد داشته است‌ . ناشران کودک و نوجوان هم‌چنین سهم ۱۴ درصدی از بازار نشر ایران را به خود اختصاص داده‌اند.

در تابستان، ۳ هزار و ۲۹۷ عنوان و در بهار ۳ هرار و ۸۳۷ عنوان منتشر شده است. عناوین در تابستان ۱۷ درصد کاهش داشته است،‌ شمارگان نیز با کاهش ۲۱ درصدی مواجه شده است.میانگین شمارگان در تابستان سال جاری نسبت به تابستان گذشته با کاهش ۵ درصدی روبرو بوده است.

نگاهی به آمار نشر در ۵ ماهه نخست سال نشان می‌دهد که تعداد کتاب‌های تالیفی کودک و نوجوان هزار و ۸۶۶ عنوان و تعداد ترجمه‌ها هزار و ۴۳۱ عنوان بوده است. در واقع ۵۷ درصد کتاب‌ها تالیفی و ۴۳ درصد ترجمه بوده‌اند. رشد انتشار کتاب‌های ترجمه‌ای در حوزه کودک و نوجوان یکی از دغدغه‌های اهالی این حوزه است،‌ که در سال‌های اخیر نگران‌کننده شده است، رشد بی‌رویه کتاب‌های ترجمه‌ای زرد،‌ به ویژه در ژانر ترسناک و ترویج سبک زندگی غربی برای این قشر از علت‌های این نگرانی‌ها برشمرده شده است.

انتشارات حوزه مشق جزء ۱۰ ناشر پر کار کودک و نوجوان است.

دکتر فردین احمدی مدیر مسئول انتشارات حوزه مشق بیان کرد: این کاملا درست است که تعداد عناوین کتاب های چاپ شده در این حوزه بالا رفته ولی تیراژ بشدت پایین آمده چرا که گرانترین بخش در حوزه چاپ و نشر کتاب کودک می باشد.

اینکه انتشارات حوزه مشق جزء ۱۰ ناشر پر کار حوزه کودک و نوجوان در کشور می باشد کاملا درست است اما درباره بخش دیگری از این خبر که بیان شده این ناشران بیشتر کتاب های ترجمه در حوزه کتاب کودک را انجام می دهند درباره انتشارات حوزه مشق اصلا صدق نمی کند.

چرا که این انتشاراتی با توجه به اینکه مدیر این انتشارات خودش تحصیلات عالیه و همچنین معلم دانشگاه است با وسواس بیشتری این حوزه را پیگیری می‌کند مجموعه حوزه مشق بشدت سخت ترجمه کتاب کودک را می پذیرد و اتفاقا تمام تلاشش این است فرزندان این سرزمین با اتکا به نبوغ و استعداد و توانایی خود با توجه به آداب و رسوم فرهنگ کشور ایران دست‌ به تألیف در این حوزه بزنند؛ برای تشویق هم شرایط چاپ کتاب در این انتشارات بسیار ساده و انگیزه بخش است.

گفت و گو: مهدی بیرانوند روژمان