«صفر نصراله زاده» رئیس دانشگاه تبریز در مورد سخنان اخیر رهبر انقلاب و تاکید ایشان بر آمایش دقیق رشته‌های علمی و پذیرش دانشجو در آنها متناسب با نیازهای کشور و همچنین رصد برخی رشته‌ها که فارغ‌التحصیلان آن فاقد شغل هستند، توضیح داد: این مسئله برای ما اهمیت زیادی دارد و نه تنها در دانشگاه تبریز بلکه در سایر دانشگاه‌های کشور نیز پایشی در این خصوص صورت می‌گیرد و باید به دقت، میزان اشتغال فارغ التحصیلان را مدنظر قرار داد و حالا با فرمایشات مقام معظم رهبری در همین راستا، باید این نکات را با جدیت بیشتری رصد کرد که این کار را هم می‌کنیم. 

نصراله زاده تصریح کرد: یکی از راهکارهای مهم حل این مسئله، بحث ماموریت گرایی دانشگاه هاست که در دستور کار نیز قرار گرفته است.همچنین پایشی که در رابطه با رشته‌ها صورت می‌گیرد کمک کننده است. همچنین مهارت آموزی که سرلوحه کار دانشگاه ما نیز هست، می‌تواند در این مسیر به ما یاری برساند. 

رئیس دانشگاه تبریز در ادامه با بیان برخی فعالیت‌های این دانشگاه برای مهارت افزایی دانشجویان خود اظهار کرد: مدارس اشتغال، بوت کمپ که دوره‌هایی کوتاه در جهت مهارت آموزی است و… همه از سال گذشته با جدیت بیشتری در حال اجرا و پیگیری هستند. 

نصراله زاده با تاکید بر اینکه تعدادی از رشته‌ها در جامعه اشباع شده است، افزود: دو تمهید در این رابطه در دستور کار قرار دارد؛ می‌توان برخی از این رشته‌ها را حذف کرد، چراکه عملا پذیرش هم ندارند و داوطلبی هم برای این رشته‌ها مراجعه نمی‌کند. تمهید دیگر اینکه برای برخی رشته‌ها باید تقلیل ظرفیت صورت بگیرد. این به معنای کاهش ظرفیت دانشجو نیست. بلکه در کنار چنین اقدامی می‌توان به دنبال تغییر عناوین برخی رشته‌ها رفت تا با نیازهای شغلی جامعه همسوتر شویم. 

او خاطرنشان کرد: ایجاد و ارائه رشته‌های جدیدی که هم می‌تواند برای فارغ‌التحصیلان جالب باشد هم نیاز جامعه را رفع کند، از اهداف ماست که دنبال اجرایی شدن آن هستیم. 

رئیس دانشگاه تبریز در پاسخ به این سوال که کیفیت ضعیف آموزش در برخی دانشگاه‌های کشور تا چه اندازه می‌تواند موجب خروجی‌هایی ناتوان و بیکار شود، بیان کرد: قطعا نداشتن مهارت می‌تواند منجر به بیکاری فرد تحصیل کرده شود، اما باید به این نکته توجه کنیم که دانشگاه‌ها نمی‌توانند در حین تحصیل دانشجو، مهارتی که صنعت به آن نیاز دارد را به طور کامل و جزئی به او بیاموزند و نیاز صنعت را به شکل قطعی با این نیروی کار تحصیل کرده برطرف کنند؛ مهارتی که فرد به معنای واقعی کلمه پس از فارغ‌التحصیلی بتواند دست صنعت کشور را بگیرد و کاربلد محسوب شود. 

او ادامه داد: دانشگاه‌ها باید در کنار آموزش علمی و تئوری، دوره‌های مهارت افزایی را در قالب مدرسه‌های مهارت آموزی که اشاره کردم و… برگزار کنند تا فرد تحصیل کرده علمش را عملی بیازماید و تجربه کسب کند. ما در دانشگاه تبریز سعی کرده‌ایم با کنار هم قرار دادن اساتید دانشگاه و اساتید صنعت در مدارس مهارت افزایی، افرادی که در آستانه فارغ‌التحصیلی هستند یا حتی دانش آموخته‌های خودمان را به سمت کسب مهارت ببریم تا معضل کمتری ایجاد شود و اگر بعدها خواست در صنعتی مشغول شود به او نگویند شما تجربه کاری ندارید بلکه آن دوره مهارت افزایی در صنعت خودش یک تجربه کاری محسوب می‌شود و فرد پس از چنین دوره‌ای دیگر بی‌تجربه نیست. 

استاد دانشگاه تبریز یادآور شد: نقیصه‌های موجود در بستر فضای علمی کشور باید برطرف شود و موارد مربوط به آمایش رشته‌ای و دانشگاه‌ها نیز یکی از همین نقیصه هاست که مورد تاکید رهبر انقلاب نیز واقع شده است. 

نصراله زاده در پاسخ به این پرسش درباره رصد و پایش روی رشته‌های اشباع دانشگاه تبریز و احتمال حذف یا تغییر در برخی از این رشته‌ها گفت: ما کارگروه‌هایی داریم که در ارتباط با حذف احتمالی برخی رشته‌ها عملیات کارشناسی انجام می‌دهند و هنور نتایج آن‌ها نهایی نشده و رشته‌ای را از دانشگاه تبریز حذف نکرده‌ایم. کارگروهی نیز در خصوص تحول رشته‌ها و میان رشته‌ای‌ها کار می‌کند که این اقدامات نیز در دست بررسی است. تعدادی رشته تحصیلی نیز در رابطه با این بخش و تحولات آن مشخص شده است و در سال ۱۴۰۲ و سال تحصیلی جدید، به احتمال قوی این رشته‌های جدید مصوب و ارائه خواهند شد. 

رئیس دانشگاه تبریز در ادامه در مورد اینکه فارغ التحصیلان کدام مقطع تحصیلی در دانشگاه تبریز بیشترین بیکاری را به دنبال داشته‌اند نیز توضیح داد: واقعیت این است که فرقی ندارد و در تمام مقاطع با چنین مشکلی مواجه هستیم و رصد و پایش آن را معاونت پژوهشی ما انجام می‌دهد. 

او درباره بیکاری بعد از فارغ‌التحصیلی و ایجاد نارضایتی در بین جوانان عنوان کرد: فکر می‌کنم پیش از اینکه افراد وارد اجتماع شوند، باید در بسترهایی مانند آموزش و پرورش به درستی هدایت شوند و از اول به صورت آگاهی بخشی صورت بگیرد که دانش آموزان به سمت رشته‌هایی بروند که اجتماع ما به آن نیاز واقعی دارد. 

نصراله زاده با تاکید به اینکه فرد به تنهایی نمی‌تواند به شناخت درست از بازار کار و آینده رشته‌های تحصیلی برسد، تصریح کرد: آموزش و پرورش، رسانه‌ها، مشاوران تحصیلی و... باید در مدارس یا در دانشگاه‌ها در این رابطه آموزش دهند و هدایت تحصیلی صورت بگیرد تا افراد راه درست را پیش بگیرند و بدانند آن رشته‌ای که انتخاب می‌کنند آیا آینده شغلی خوبی دارد و یا نیازی به این رشته در جامعه و صنعت کشور وجود دارد؟ حیات تعدادی از دانشگاه‌ها صرفا وابسته به جذب دانشجو است و شاید خیلی به این فکر نکنند که آیا برای حجم خروجی که در برخی رشته‌ها دارند، در آینده شغلی هم برایش پیدا خواهد شد یا خیر؟ 

این استاد دانشگاه در ادامه تاکید کرد: برخی رشته‌ها در دسته‌ای قرار دارند که افراد به اصطلاح برای دل خودشان این رشته را می‌خوانند و شاید نیاز مالی هم نداشته باشند و به دنبال شغل پس از فارغ‌التحصیلی از این رشته هم نباشند. دانشگاه‌ها که نمی‌توانند جلوی ادامه تحصیل افراد در این رشته‌ها را بگیرند؛ فرض کنید فردی فلسفه می‌خواند و می‌گوید دنبال شغل بعد از تحصیل در این رشته هم نیستم. 

نصراله زاده افزود: دانشگاه‌ها در این رابطه می‌توانند اعلام کنند با پایشی که روی رشته‌ها انجام شده کدام موارد دارای وضعیت اشباع و بیکاری پس از فارغ‌التحصیلی هستند. در این خصوص البته می‌توان پذیرش در چنین رشته‌هایی را تا حد معقولی محدود کرد. از سوی دیگر می‌توان رشته‌هایی که مورد نیاز جامعه است را بیشتر کرد و برای آن‌ها معرفی و تبلیغ درست انجام داد. 

او در ادامه اظهار کرد: طبیعتا وقتی دانشجویی تخصصی را کسب می‌کند، ادعا می‌کند که متخصص است و حالا که مدرکش را هم گرفته، وقتی کار پیدا نمی‌کند نارضایتی‌هایی در او ایجاد می‌شود ضمن اینکه تامین معیشت خود فرد و حتی خانواده‌اش هم دغدغه مهمی است. جدا از این بحث، فرد مایوس می‌شود و با خودش می‌گوید پس من این همه سال درس خواندم که چه شود؟ 

رئیس دانشگاه تبریز با بیان اینکه فرد تحصیلکرده حاضر نیست هر شغلی را بپذیرد، گفت: وقتی شغل مناسبی برای یک فرد فارغ‌التحصیل پیدا نشود یا اصلا بیکار بماند، بدون تردید زمینه نارضایتی‌های اجتماعی شکل می‌گیرد.