دکتر مسعود پزشکیان صبح امروز دوشنبه در نوزدهمین همایش سراسری فرماندهان و مدیران پلیس راهور فراجا، با اشاره به نقش کلیدی نیروهای انتظامی در تأمین امنیت و آرامش جامعه اظهار داشت: حضرت علی (ع) در توصیف لشکریان اسلام می‌فرمایند، لشکریان، دژهای محکم امنیت هستند و عزت و دین به آنها وابسته است. این دقیقاً همان کاری است که شما عزیزان با ایثار، فداکاری و تلاش شبانه‌روزی خود در کشور انجام می‌دهید.

رئیس جمهور با قدردانی از زحمات نیروهای راهور و انتظامی در تأمین نظم و ایمنی جاده‌ها خاطرنشان کرد: خود من هم وقتی در مسیرهای مختلف تردد می‌کنم و عزیزان نیروی انتظامی و راهور را می‌بینم که در سرما، باران و شرایط سخت در حال خدمت‌رسانی هستند، به‌خوبی درک می‌کنم که این عزیزان کار بسیار دشواری را بر عهده دارند.

دکتر پزشکیان با اشاره به دشواری‌های حرفه پزشکی و مقایسه آن با زحمات نیروهای انتظامی و راهور اظهار داشت: در حرفه پزشکی، شب‌ها هنگام استراحت اگر بیماری مراجعه می‌کرد، ما بیدار می‌شویم و با عمل جراحی و رسیدگی به بیماران سروکار داشتیم، اما کار شما عزیزان، حتی از کار ما هم سخت‌تر است. شما در سرما و گرما، در خیابان‌ها و جاده‌ها ایستاده‌اید، نظمی را برقرار می‌کنید که امنیت و سلامت جامعه به آن وابسته است.

رئیس جمهور با قدردانی از زحمات شبانه‌روزی نیروهای راهور و انتظامی خاطرنشان کرد: حداقل ما پزشکان در محیطی بسته می‌نشستیم و بیماران را ویزیت می‌کنیم، اما شما در شرایط سخت، با تمام توان در میدان هستید. شخصاً از زحمات شما قدردانی می‌کنم و خدا قوت می‌گویم.

دکتر پزشکیان با تأکید بر اینکه این نوع خدمت، نیازمند روحیه‌ای فراتر از پاداش‌های مادی است، افزود: طبیعتاً امتیازات و امکاناتی که برای شما در نظر گرفته می‌شود، باید متناسب با سختی کارتان باشد، اما چیزی که شما را در این مسیر نگه می‌دارد، عشق، ایمان و تعهدی است که در قلب شماست. این ایمان است که چنین تلاشی را معنا می‌بخشد و آن را ارزشمند می‌کند.

رئیس جمهور با اشاره به اهمیت بهره‌گیری از فناوری‌های نوین در حوزه امنیت و راهنمایی و رانندگی اظهار داشت: در مسیر، با سردار رادان درباره این موضوع صحبت می‌کردم که روند فعلی را باید به سمتی ببریم که با استفاده از تکنولوژی‌های روز، کنترل و نظارت عمیق‌تر، دقیق‌تر و کم‌خطرتر انجام شود. امروز فناوری به جایی رسیده که می‌توان بدون به خطر انداختن جان نیروهای انتظامی، مسائل را به‌طور کامل تحت نظارت داشت و مدیریت کرد.

دکتر پزشکیان با مقایسه سیستم‌های نظارتی کشورهای پیشرفته با روش‌های سنتی در برخی بخش‌ها خاطرنشان کرد: در بسیاری از کشورهای پیشرفته، نیروهای امنیتی و نظامی به‌طور مستقیم در معرض دید مردم قرار ندارند، اما همه‌چیز تحت کنترل است. این همان چیزی است که باید به سمت آن حرکت کنیم. با استفاده از فناوری‌های جدید، می‌توانیم بار سنگین خطراتی را که متوجه نیروهای عزیزمان است، کاهش دهیم و شرایطی ایجاد کنیم که کار آنها با ایمنی بیشتری انجام شود.

رئیس جمهور با تأکید بر پیامدهای جبران‌ناپذیر تصادفات رانندگی، افزود: از دست دادن یک عزیز یا دچار شدن به معلولیت، تأثیری دارد که زندگی فرد و خانواده‌اش را برای همیشه تحت تأثیر قرار می‌دهد. این اتفاقات چیزی نیست که بتوان به‌سادگی از کنار آن گذشت. هدف این است که هیچ انسانی، به دلیل نبود چهارچوب‌های علمی و کارشناسی‌شده، دچار آسیب و صدمه نشود.

دکتر پزشکیان با اشاره به تجربیات خود در دوران وزارت بهداشت اظهار داشت: زمانی که در وزارت بهداشت بودم، همیشه بر پنج اصل اساسی تأکید داشتم که در همه حوزه‌ها، از جمله کاهش تصادفات، نقش تعیین‌کننده‌ای دارند، یکی از مهم‌ترین آنها، آموزش بود. آموزش باید از طریق صداوسیما، مدارس، مساجد و هر فضایی که می‌توان پیام را به مردم رساند، صورت بگیرد. آموزش صحیح رانندگی، سبقت ایمن و رعایت قوانین، مسائلی نیستند که فقط در کتاب‌های راهنمایی و رانندگی بمانند، بلکه باید در سطح جامعه به یک فرهنگ تبدیل شوند.

رئیس جمهور با اشاره به نقش موتور‌سواران در آمار تصادفات خاطرنشان کرد: در شهرهای بزرگ، از جمله تهران، بخش زیادی از تصادفات مربوط به موتورسیکلت‌هاست. بسیاری از این عزیزان، سرپرست خانواده هستند و از طریق موتور، امرار معاش می‌کنند، اما وقتی دچار حادثه شوند، نه‌تنها جان خود را از دست می‌دهند یا دچار آسیب‌های جدی می‌شوند، بلکه معیشت خانواده آنها نیز به خطر می‌افتد. این مسئله در جاده‌ها هم وجود دارد. بنابراین، آموزش درست و فرهنگ‌سازی از مهم‌ترین عوامل کاهش تصادفات است و این امر باید در مدارس، دانشگاه‌ها، صداوسیما، مساجد و حتی در تبلیغات شهری مانند بیلبوردها و تابلوهای اطلاع‌رسانی مورد توجه قرار گیرد.

دکتر پزشکیان با تأکید بر نقش مهندسی و فناوری در کنترل بهتر تخلفات افزود: مهندسی ترافیک و استفاده از فناوری‌های روز، همان کاری است که شما عزیزان اکنون انجام داده‌اید. استفاده از پهپادها و سیستم‌های نظارتی هوشمند، یک قدم بزرگ در این مسیر است. اگر بتوانیم کنترل‌های لازم را در خودروها، موتورسیکلت‌ها و اتوبوس‌ها ایجاد کنیم و اطلاعات مربوط به راننده، سرعت، وضعیت ترافیکی و نحوه رانندگی را به‌صورت هوشمند ثبت کنیم، دیگر نیازی نیست که نیروهای شما در خیابان‌ها، در سرما و گرما حضور مستقیم داشته باشند.

رئیس جمهور با اشاره به ضرورت طراحی یک برنامه منسجم برای اجرای این طرح تصریح کرد: این موضوع در دنیای امروز کاملاً امکان‌پذیر است. باید یک نقشه راه و برنامه مشخص تدوین شود تا سیستم نظارتی ما مجهزتر و دقیق‌تر عمل کند. ما در دولت، آماده‌ایم که هر کمکی از دستمان برمی‌آید انجام دهیم تا این بار سنگین از دوش نیروهای انتظامی برداشته شود و هم‌زمان، نظارت‌ها به شکلی علمی و دقیق انجام شود.

دکتر پزشکیان با اشاره به نقش پهپادها و سایر فناوری‌های نوین در مدیریت ترافیک خاطرنشان کرد: همین پهپادهایی که اکنون استفاده می‌شود، تنها بخشی از ظرفیت‌هایی است که می‌توانیم به کار بگیریم. اگر بتوانیم این سیستم را به‌طور کامل پیاده کنیم، دیگر نیازی به تعقیب خودروهای متخلف در خیابان‌ها و جاده‌ها نخواهد بود، به‌جای ایجاد درگیری‌های خیابانی، متخلف فردای آن روز از منزل خود احضار می‌شود. این نه‌تنها احتمال درگیری‌ها و خشونت‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه از شهید شدن نیروهای انتظامی و رفتارهای ناهنجاری که برخی افراد مرتکب می‌شوند، نیز جلوگیری خواهد کرد.

رئیس جمهور با تأکید بر لزوم تدوین یک برنامه دقیق برای اجرای این تغییرات افزود: این موضوع نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اقدامات مهندسی شده است. ما باید از لحاظ علمی و تکنولوژیک، سیستمی را طراحی کنیم که مشکلات موجود را به حداقل برساند. اگر این کار به‌درستی انجام شود، تأثیر مستقیمی بر رفتار رانندگان خواهد داشت. به امید خدا، در این زمینه برنامه‌ریزی خواهیم کرد و جلسات لازم برای بررسی روند اجرای این اقدامات را برگزار خواهیم نمود.

دکتر پزشکیان با تأکید بر نقش مهندسی در کاهش تصادفات رانندگی اظهار داشت: یکی از مسائل اساسی در بحث تصادفات، مهندسی جاده‌ها و خودروهاست. در نقاط حادثه‌خیز که هر سال بیشترین تصادفات در آنها رخ می‌دهد، می‌توان با اصلاحات مهندسی، احتمال بروز حادثه را کاهش داد. از ایمنی خودروها گرفته تا کیفیت ترمزها، ایربگ‌ها و سایر استانداردهای حفاظتی، همه اینها مواردی هستند که باید روی آنها کار کنیم تا بتوانیم امنیت مردم را در جاده‌ها تضمین کنیم.

رئیس جمهور با اشاره به پیامدهای ناگوار تصادفات رانندگی خاطرنشان کرد: هر تصادفی که منجر به فوت یا آسیب شود، نه‌تنها یک خانواده را داغدار می‌کند، بلکه یک فرد را از چرخه زندگی خارج می‌کند، یک کودک را یتیم می‌کند و یک خانواده را بی‌سرپرست می‌گذارد. هدف همه ما این است که مردم کشورمان در امنیت و سلامت زندگی کنند و تلاشی که شما عزیزان انجام می‌دهید دقیقاً در همین راستاست.

دکتر پزشکیان با اشاره به مسئله اجرای سختگیرانه‌تر قوانین برای رانندگان متخلف تصریح کرد: در بسیاری از کشورها، تخلفاتی که منجر به مرگ یا آسیب‌های جبران‌ناپذیر می‌شود، در حد قتل غیرعمد تلقی می‌شود. یعنی اگر فردی با بی‌احتیاطی رانندگی کند، سرعت غیرمجاز داشته باشد و باعث مرگ یا جراحت دیگران شود، این رفتار به‌عنوان یک اقدام خطرناک عمدی شناخته می‌شود و با او صرفاً مانند یک متخلف معمولی برخورد نمی‌شود. نباید اجازه داد از تخلف کسی که سرعت غیرمجاز دارد و جان دیگران را به خطر می‌اندازد، تنها با یک جریمه عبور شود.

رئیس جمهور با تأکید بر نقش آموزش در کاهش تصادفات افزود: یکی از مسائل مهم، آموزش است. ما از دوران مدرسه باید فرهنگ رانندگی را به‌درستی آموزش دهیم. متأسفانه روش‌های تربیتی ما در این زمینه نقص دارد و بسیاری از افراد، اهمیت رعایت قوانین رانندگی را به‌درستی درک نمی‌کنند. از سوی دیگر، در کنار مجازات متخلفان، باید افراد قانون‌مدار را نیز تشویق کنیم. بسیاری از رانندگان در تمام طول عمر خود تخلفی مرتکب نمی‌شوند؛ اینها را باید به جامعه معرفی کرد، باید از آنها قدردانی کرد، چون چنین تشویق‌هایی می‌تواند تأثیر فرهنگی بسیار بزرگی داشته باشد.

دکتر پزشکیان با تأکید بر ضرورت تدوین یک بسته جامع برای کاهش تصادفات تصریح کرد: اگر همه این بخش‌ها از مهندسی جاده‌ها، مهندسی خودروها، مهندسی ترافیک، کنترل‌های هوشمند، مجازات‌های سختگیرانه، آموزش‌های صحیح و تشویق رانندگان قانون‌مداری را کنار هم بگذاریم، آن وقت یک بسته جامع برای کاهش تصادفات شکل خواهد گرفت. در چنین شرایطی، همه ما موظف خواهیم شد که دست‌به‌دست هم دهیم تا جان مردم کشورمان حفظ شود.

رئیس جمهور با انتقاد از آمار بالای تصادفات در کشور افزود: قابل قبول نیست که سالانه 17 تا 20 هزار نفر از هم‌وطنان ما در تصادفات جان خود را از دست بدهند. این یعنی هر روز ده‌ها خانواده داغدار می‌شوند، هزاران نفر مجروح و معلول می‌شوند و هزینه‌های جبران‌ناپذیری بر کشور، خانواده‌ها و جامعه تحمیل می‌شود. این مسئله باید به یک باور عمومی تبدیل شود که نه به تصادف، فقط یک شعار نیست، بلکه یک مسئولیت اجتماعی است که همه ما باید آن را بپذیریم.

دکتر پزشکیان با اشاره به قوانین سختگیرانه کشورهای پیشرفته در زمینه رانندگی خاطرنشان کرد: در بسیاری از کشورها، اگر فردی مرتکب تخلفات خطرناک شود، نه‌تنها برای مدت طولانی از رانندگی محروم می‌شود، بلکه از بسیاری از مزایای اجتماعی نیز بی‌بهره خواهد ماند. اما وقتی در کشوری، راننده متخلف تنها با یک جریمه کوچک مواجه شود، طبیعی است که به اصلاح رفتار خود توجهی نکند. ما باید قوانین بازدارنده‌ای داشته باشیم که افراد متخلف را به‌طور جدی تحت فشار قرار دهد تا دیگر جرأت نکنند جان دیگران را به خطر بیندازند.

رئیس جمهور با تأکید بر تعهد دولت به اجرای اصلاحات ساختاری در حوزه ایمنی جاده‌ها و کاهش تصادفات تصریح کرد: ما در دولت، با تمام توان آماده‌ایم تا ساختاری را ایجاد کنیم که امنیت جاده‌ها، امنیت رانندگان و امنیت مردم کشورمان را تضمین کند. علی‌رغم تمام مشکلات موجود، این مسیر را با جدیت دنبال و به‌هیچ‌وجه از آن عقب‌نشینی نخواهیم کرد.

دکتر پزشکیان با تأکید بر نقش وزارت بهداشت در مدیریت پیامدهای تصادفات جاده‌ای اظهار داشت: وزارت بهداشت، بخش تکمیل‌کننده این مسیر است، زیرا وقتی تصادفی رخ می‌دهد، قدم بعدی این است که بتوانیم مرگ‌ومیر، صدمات و عوارض ناشی از آن را به حداقل برسانیم. اینجاست که همکاری بین وزارت بهداشت، هلال احمر، اورژانس جاده‌ای و سایر نهادهای امدادی اهمیت پیدا می‌کند. باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که اگر حادثه‌ای رخ داد، بتوانیم در سریع‌ترین زمان ممکن، خدمات امدادی را ارائه و جان عزیزانمان را نجات دهیم.

رئیس جمهور با اشاره به ضرورت تکرار پیام‌های آموزشی و فرهنگی در جامعه خاطرنشان کرد: پویشی که شما آغاز کرده‌اید و وزارت بهداشت، صداوسیما، مساجد و نمازهای جمعه در آن همکاری می‌کنند، باید به‌طور مستمر ادامه یابد. باورها و رفتارهای اجتماعی با تکرار ساخته می‌شوند. همان‌طور که ما روزی چند بار نماز می‌خوانیم و این یک عادت و فرهنگ در زندگی ما شده است، باید مفاهیم مرتبط با ایمنی و رعایت قوانین رانندگی را هم در ذهن مردم نهادینه کنیم.

دکتر پزشکیان با تبیین فلسفه تکرار مفاهیم دینی در زندگی روزمره افزود: آیاتی که در نماز می‌خوانیم، تذکری است درباره رفتارهایی که در گذشته وجود داشته؛ خشونت، خیانت، بی‌عدالتی، دشمنی‌های قبیله‌ای و خداوند دستور داده که انسان‌ها اینها را مدام تکرار کنند تا یادشان نرود که باید در مسیر درست بمانند. در قرآن، صراط مستقیم یعنی اینکه نه به کسی ظلم کنیم، نه جان خودمان و دیگران را به خطر بیندازیم. حالا در زندگی امروز، این مسیر مستقیم همان رعایت قوانین، پرهیز از تخلفات رانندگی و رفتار مسئولانه در جاده‌هاست.

رئیس جمهور با اشاره به تأثیر حضور پلیس در جاده‌ها بر رفتار رانندگان تصریح کرد: وقتی یک راننده، پلیس را در جاده می‌بیند، ناخودآگاه پایش را از روی گاز برمی‌دارد. این یعنی حضور پلیس یادآوری مداوم یک قاعده است. حالا سوال این است که چگونه می‌توان این یادآوری را به یک فرهنگ تبدیل کرد، طوری که حتی بدون حضور فیزیکی پلیس هم مردم قوانین را رعایت کنند؟ پاسخ آن در تکرار است، در اینکه این پیام‌ها هر روز، در رسانه‌ها، در جاده‌ها، در مدارس و در همه ابعاد زندگی ما دیده و شنیده شود.

دکتر پزشکیان در پایان، با قدردانی از زحمات تمام پرسنل نیروهای انتظامی کشور در بخش‌های مختلف اظهار داشت: از همه عزیزانی که در سراسر کشور، در تمام رده‌های نیروی انتظامی، چه در راهنمایی و رانندگی، چه در مرزها، چه در مدیریت اختلافات و سایر بخش‌ها، شبانه‌روز تلاش می‌کنند، صمیمانه قدردانی می‌کنم. برای همه شما، از خداوند بزرگ، سربلندی و عزت را خواهانم.

پیش از آغاز سخنان رئیس جمهور، از خانواده شهید امیرزاده و سرباز وظیفه آبشوری، از شهدای پلیس راهنمایی و رانندگی که در حادثه تروریستی چند روز گذشته کرمان به شهادت رسیدند، تجلیل به عمل آمد. همچنین از کتاب «سپیده سرخ» که درباره زندگی و شهادت 60 شهید پلیس راهنمایی و رانندگی است، رونمایی شد.

سردار احمدرضا رادان فرمانده نیروی انتظامی نیز با گرامیداشت یاد و خاطره شهدا، از رئیس جمهور و مسئولان حاضر در جلسه قدردانی کرد و گفت: تصادفات جاده‌ای نه‌تنها جان عزیزان ما را می‌گیرد، بلکه تبعات اجتماعی، اقتصادی و روحی گسترده‌ای بر خانواده‌ها و جامعه دارد. امروز در کشور سالانه بیش از 600 میلیارد کیلومتر سفر انجام می‌شود که توسط 53 میلیون راننده و 41 میلیون وسیله نقلیه در 695 هزار کیلومتر جاده صورت می‌گیرد. اگر برنامه کاهش تصادفات اجرا نمی‌شد، اکنون شاهد بیش از 60 هزار جان‌باخته در سال بودیم، اما خوشبختانه این روند کنترل شده و از 28 هزار نفر به حدود 19 هزار نفر کاهش یافته است. با این‌ حال، هنوز این آمار در شأن مردم ایران و نظام جمهوری اسلامی نیست و باید با همکاری دولت، پلیس و دستگاه‌های خدماتی، اقدامات جدی‌تری در این زمینه انجام شود.

فرمانده فراجا با اشاره به برنامه‌های گذشته گفت: در برنامه پنج‌ساله دوره شهید رئیسی، هدف کاهش 50 درصدی تلفات تعیین شده بود، اما حضرت‌عالی افقی جدید را ترسیم کردید و بر «نهی تصادفات» تأکید داشتید؛ مفهومی که فراتر از کاهش تلفات است و هدف نهایی آن، از بین بردن این معضل به‌طور کامل خواهد بود. تحقق این هدف نیازمند تقویت نظارت، سخت‌گیری در اجرای قوانین، هوشمندسازی حمل‌ونقل و اصلاح فرهنگ رانندگی است.

فرمانده فراجا با تأکید بر لزوم اقدامات پیشگیرانه، اظهار داشت: هوشمندسازی ناوگان حمل‌ونقل، تقویت قوانین بازدارنده و ایجاد سیستم خودروی متصل، سه اقدام ضروری برای کاهش تصادفات است. امروز تنها 10 درصد رانندگان، تخلفات حادثه‌ساز انجام می‌دهند، اما هزینه‌های اجتماعی خود را به 90 درصد دیگر تحمیل می‌کنند. باید هزینه تخلفات رانندگی را افزایش دهیم تا بازدارندگی واقعی ایجاد شود.